Koronavirüs önlemleri kapsamında normalleşme sürecinde işyerlerine destek olunmasını sağlayan yasa çıktı, 28 Temmuz'da da Resmi Gazete'de yayımlandı. Yayınlanır yayınlanmaz da yasa uygulamaya girdi.

Yasa ile işyerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönülmesini teşvik etmek amacıyla sigortalı ve işveren paylarının tamamını 3 ay boyunca ve 2020'nin Aralık sonuna kadar devlet karşılayacak. Peki, bu imkandan hangi işyerleri yararlanacak.

Koronavirüs salgını kaynaklı zorlayıcı sebebe bağlı olarak özel sektör işyerlerinde kısa çalışma ödeneğinden yararlananlar ile bu süreçte işvereni tarafından ücretsiz izne çıkartılıp da nakdi ücret desteği alanlar; çalıştıkları işyerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönmeleri halinde, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren paylarının tamamı 3 ay boyunca İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak. Uygulama sene sonuna kadar sürecek.

SENE SONUNA KADAR SÜRECEK

Yasadan da anlaşılacağı üzere prim teşvikinden yararlanacak işyerlerinin öncelikli olarak normal çalışma düzenine dönmesi gerekiyor. Destek; kısa çalışma ödeneği alan işyerleri ile koronavirüs döneminde çalışanını ücretsiz izne çıkartarak, nakdi ücret desteğinden yararlanan işyerlerine verilecek ve kısa çalışma ödeneği bittikten sonraki aydan itibaren işveren teşvikten yararlanabilecek. Örneğin, işveren, ağustos ayında normal çalışma düzenine döner ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanmazsa; eylül ayından itibaren üç ay boyunca, yani kasım ayı sonuna kadar prim teşviki alabilecek.

Tabi, prim teşvikinin de belirli limitleri var. Buna göre işverene her bir ay için sağlanacak prim destek süresi; kısa çalışma ödeneği alanlar için sigortalının kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısı ile sınırlı olacak. Nakdi ücret desteğinden yararlandırılanlar içinse prim desteği, nakdi ücret desteği aldıkları aylık ortalama gün sayısını geçmeyecek.

Destek tutarına gelince. Asgari ücretli bir çalışan için yararlanılacak en yüksek destek tutarı 956 lira. Yani, işveren, üç ay boyunca, asgari ücretli her bir çalışan için aylık 956 lira prim teşviki alacak, üç ay toplamında da bu tutar 2.868 lira olacak.

EV İŞLERİNDE ÇALIŞANA YOK

Prim desteği, kısa çalışma ödeneği alanlar için çalışanın kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısını geçmeyecek. Aynı şekilde nakdi ücret desteğinden yararlananlar için de nakdi ücret desteği alınan aylık ortalama gün sayısı kadar teşvik verilecek.

Daha açık şöyle anlatayım. İşyeri, koronavirüs nedeniyle faaliyetini tamamen durdurmuşsa her bir çalışan için tam teşvikten yararlanabilecek. Ancak işyeri, ay içinde sadece 15 günlük kısa çalışma ödeneği almışsa, prim teşviki de 15 gün üzerinden hesaplanacak.

Peki, prim teşvikinden tüm işverenler ve çalışanlar yararlanabilecek mi? Sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar yararlanamayacak. Bir de ev hizmetlerinde çalışan ve çalıştıranlar bu teşvikten yararlanamayacak. Ancak ev hizmetlerinde çalışanlar kısa çalışma ödeneğinden faydalanmaya devam edebilecek.

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ YIL SONUNA UZADI

Hürriyet'ten Noyan Doğan'ın yazısına göre, yeni çıkan ve yürürlüğe giren yasa ile iki önemli düzenleme daha yapıldı. Bunlardan biri kısa çalışma ödeneği ile ilgili, diğeri ise işverene getirilen çalışanı işten çıkarma yasağı ile ilgili.

Yasa ile kısa çalışma ödeneği yıl sonuna kadar uzatıldı. İşten çıkarma yasağı ise üçer aylık süreler halinde uzatıldı, ancak bugünkü uygulamadan farklı olarak belirli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi hallerinde işveren, çalışanın iş sözleşmesini sonlandırabilecek.