Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi, Meclisteki Demokratlara gönderdiği mektupta, 6 Ocak'taki Kongre baskınından sorumlu tuttukları Trump'ın azil sürecine ilişkin izleyecekleri yönteme açıklık getirdi.

Pelosi, Anayasanın 25. Ek Maddesini işletmesi suretiyle Pence'in Trump'ın görevden alınması sürecini başlatması için pazartesi günü Mecliste bir tasarıyı gündeme getireceklerini belirtti.Söz konusu tasarının öncelikle "oy birliğiyle" kabul edilip edilmeyeceğine bakacaklarını kaydeden Pelosi, oy birliğinin sağlanamaması durumunda salı günü tasarıyı Temsilciler Meclisi Genel Kurulunda oylayıp kabul edeceklerini bildirdi.Tasarıda, Başkan Yardımcısı Pence'e, Trump'ın görevden alınması işlemleri için 24 saat süre verileceğini vurgulayan Pelosi, bu sürenin ardından Trump'ın azil sürecine Mecliste başlayacaklarını kaydetti.Pelosi'nin mektubunda Trump'ın azline ilişkin oylamanın hangi tarihte yapılabileceğine ilişkin bir detay paylaşılmadı ancak söz konusu oylamanın 20 Ocak'taki yemin töreninden önce yapılmasına kesin gözüyle bakılıyor.ABD yasalarına göre belli ihlallerden dolayı bir başkanın görevden alınmasına ilişkin süreçte Temsilciler Meclisi, başkana suçlamaları yönelten (impeachment) savcılık makamı, Senato ise başkanın suçlu olup olmadığına karar verilen jüri görevi görüyor.

Temsilciler Meclisi Genel Kurulunda 18 Aralık 2019'da yapılan oylamada Trump'a yönelik "görevini kötüye kullanmak" ve "Kongre'nin işleyişini engellemek" suçlamaları kabul edilmişti. Trump, 6 Şubat 2020'de Senatoda yapılan oylamada her iki suçlamadan da aklanmıştı.

ANAYASA'NIN 25. EK MADDESİ NEDİR?

ABD Anayasası'nın 25. ek maddesi, bir ABD başkanının görevini yerine getiremeyeceğine kanaat getirilmesi durumunda, başkanın görevden alınarak yerine başkan yardımcısının geçici olarak görevi devralmasını içeriyor. Maddenin uygulanması için ise Pence'in başkanı görevden alma kararına kabine üyelerinin salt çoğunluğunun destek vermesi gerekiyor. Pence'in böyle bir atması durumunda ise, Trump'ın Kongreye bir mektup göndererek karara itiraz etme hakkı bulunuyor. Pence ve kabine üyelerinin ise bu kararı savunmaları için 4 gün süresi bulunuyor.

4 günlük sürenin sonunda Kongre bir oylama yapıyor ve her iki kanattan da 3'te 2'sinin desteğini alması durumunda Trump, görevden alınabiliyor. Bu da karara 67 Senatör ve 290 Temsilciler Meclisi üyesinin destek vermesi gerektiği anlamına geliyor. Ayrıca, kabine yerine Kongre de başkanın görevini yapıp yapamayacağını değerlendirmek üzere kendi bünyesinde bir ekip de kurabiliyor.

Ancak Amerikan medyasına yansıyan haberlerde Pence'in bu yönde bir adım atmayı düşünmediği bildiriliyor.

AZİL SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?

ABD Anayasasına göre, "vatana ihanet, rüşvet ve diğer büyük suç ile kusurlu davranışları sergileyen" başkan ya da federal hükümetin sivil memurları yargılanabiliyor. Bu süreç için ilk adımda Temsilciler Meclisi Adalet Komitesine başvuru yapılıyor, başvuru komitede kabul edilirse Temsilciler Meclisinde oylamaya sunuluyor. Dava taslağı, Temsilciler Meclisi üyelerinin salt çoğunluğunun kabul oyunu alması durumunda, Senato'ya gidiyor ve söz konusu kişinin yargı süreci başlıyor.

Yüksek Mahkeme Başkanı tarafından denetlenen bu süreçte, Temsilciler Meclisindeki bir grup milletvekili savcılık görevini, Senato ise jüri görevini görüyor. Yargılanan Başkan ya da federal memurun ise bir savunma avukatı bulunuyor.

Yargılama sürecinin sonucunda Senato'da bir oylama yapılıyor. Bu oylamada senatörlerin üçte ikisinin (en az 67) yargılanan ABD başkanını suçlu bulması durumunda başkan görevinden azlediliyor ve yerine başkan yardımcısı görevi devralıyor.

TRUMP GÖREV SÜRESİ BİTTİKTEN SONRA YARGILANABİLİR Mİ?

Öte yandan Kongre baskınının ardından merak edilen konulardan birisi de, Trump'ın görev süresi bittikten sonra da bu konu hakkında hesap verip vermeyeceği oldu.

ABD yasalarına göre başkanlık görevi süren kişiye karşı dava açılamıyor, ancak görev süresi 20 Ocak'ta bittikten sonra Trump'a karşı Adalet Bakanlığının da onay vermesi durumunda dava açılabilecek. Bu durumda eyaletlerdeki federal mahkemelerin Trump'a karşı kamu davası açma yetkisi olacak.

Amerikan basınına yansıyan iddialara göre, ABD Başkanı Donald Trump, danışmanlarıyla başkanlığının son gününde kendisi için "özel af" çıkarmayı konuştu.

ABD'li hukuk uzmanları ise daha önce hiçbir ABD başkanının kendisi için "özel af kararnamesi" imzalamadığına dikkati çekerek böyle olası bir uygulamanın sonraki başkanlar ve adalet sistemi için tehlikeli bir emsal teşkil edeceği uyarısında bulunuyor.