Türkiye'de birçok kentte toz taşınımı nedeniyle görüş mesafesinde düşme ve hava kalitesinde azalış yaşanıyor. Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, küresel ısınma ve kuraklığın sıklık, şiddet ve süresinin artmasıyla birlikte gelecekte Türkiye'nin toz taşınımından daha fazla etkilenmesinin beklendiğini belirtti.
"Etkisi 1-2 gün daha sürecek"
Kum ve toz fırtınalarının kuvvetli yüzey rüzgarlarıyla büyük tutardaki tozun havaya taşınması sonucu oluştuğunu kaydeden Prof. Dr. Murat Türkeş, Türkiye ve çevresini Kuzey Afrika'daki Sahra Çölü ile Orta Doğu ve Arabistan Yarımadası'nın etkilediğini söyledi. Türkeş, "Bu bölgeler üstünde oluşan orta enlem ve alçak basınç sistemlerinin oluşturduğu fırtınalar, güneyli sıcak havayla birlikte toz taşınımına neden oluyor. Şu anda hem alçak seviyede hem de kısmen orta seviyede bulutlarla birlikte Balkanlar ve Batı Anadolu üstüne toz taşınımı söz konusu. Bu hem kuru toz birikimi şeklinde hem de yağış olması durumunda yağışla birlikte yeryüzüne iniyor. Etkisini 24 saat içinde kısmen kaybedecek ama Ege ve Akdeniz kıyıları ile Güneydoğu Anadolu'da Suriye sınırında etkisi 1-2 gün daha olacak gibi duruyor."
"Astım ya da bahar alerjisi olanlar için maske önerisi"
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, çöl tozunun her yıl Mart sonu ve Nisan ayında oluştuğunu belirterek, astım ya da bahar alerjisi olanlar için maske önerisinde bulunarak "Pazartesiden itibaren yoğun çöl tozu geldi. Tamamen çöl tozu bulutu var. İzmir'de güneşi göremedik, ancak gördüğünüz ormanlar, yeşilliklerin hepsinin temelinde çöl tozu vardır. Çöl tozları yaşamın olmazsa olmazıdır" diye konuştu.
"Hava kalitesi olumsuz etkilendi"
Türkiye, Libya üzerinden gelen çöl sıcağı etkisi altındayken son günlerde artan çöl tozları da özellikle İstanbul, İzmir, Antalya, Bolu, Tekirdağ ve Muğla'da görüş mesafesini düşürdü, hava kalitesi olumsuz etkilendi. Çankırı, Samsun, Kayseri, Marmaris, Karabük, Diyarbakır, Gümüşhane, Tekirdağ, Düzce ve Bolu'da etkilenecek iller arasında yer aldı.
"Çöl tozları gübre gibidir"
DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, bunun normal bir süreç olduğunu belirtip, "Çöl tozlarının içerisinde aminoasitlere kadar her türlü besleyici element vardır. Ne kadar çok çöl tozu gelirse o yıl, tarım faaliyetleri o kadar verimli olur. Balıklar ve denizler için de çöl tozları çok önemlidir. Aynı karada olduğu gibi denizde de balıklar ana gıdayı çöl tozlarından sağlar. Çöl tozları gübre gibidir" dedi.
"Çöl tozları yaşamın olmazsa olmazıdır"
Her yıl yaklaşık 2 milyar ton çöl tozunun, rüzgarlarla kalkıp çöllerden bütün dünyaya yayıldığın ifade eden Prof. Dr. Yaşar, "Gördüğünüz ormanlar, yeşilliklerin hepsinin temelinde çöl tozu vardır. Çöl tozları yaşamın olmazsa olmazıdır. Bir tek çam ağacından bile 12,5 milyar polen üretilir. Bunlar doğanın gübresidir ama dünden beri bu yılın en yoğun dönemini yaşadık. Arabalar çamurlandı" ifadelerini kullandı.
